Zdolność zbiorcza: zdolność do zbierania promieniowania z dużego
obszaru (zwiększa to znacznie oświetlenie detektora); jest to główna
korzyść wynikająca z zastosowania teleskopu; zdolność zbiorcza
pola powierzchni obiektywu
Zdolność rozdzielcza: zdolność do rozróżniania drobnych szczegółów;
ograniczona w naturalny sposób przez dyfrakcję światła na brzegu
obiektywu, wyraża się wzorem:
(1.1)
gdzie -- długość fali, -- średnica obiektywu
Dla światła widzialnego nm, zatem:
[cm], []
W praktyce rozdzielczość teleskopów optycznych ogranicza seeing
(w górach
, na nizinach
)
Zwiększanie zdolności zbiorczej
Trudności produkcji pojedynczych zwierciadeł o dużych (rzędu 10 m)
średnicach powodują, że konstruuje się (na jednym montażu) układy
wielu zwierciadeł typu plaster miodu lub układy kilku sferycznych
zwierciadeł. Można też połączyć kilka teleskopow, których światło
sumuje się
Zwiększanie zdolności rozdzielczej
Interferometria plamkowa (ekspozycje w czasie
milisekund dają obrazy statycznie zniekształcone przez
atmosferę -- zamrożony seeing -- z których odwrotną
transformacją Fouriera odtwarza się oryginalny obraz);
Optyka adaptacyjna (zmiana kształtu wtórnego zwierciadła z
częstotliwością fluktuacji atmosfery i przeciwną do jej wpływu
fazą)
Teleskop kosmiczny (poza atmosferą zdolność rozdzielcza
ograniczona jedynie dyfrakcją światła)