Następny: Zdegenerowany gaz
Wyżej: Materia międzygwiazdowa i ewolucja
Poprzedni: Tempo ewolucji a masa
Pierwiastki cięższe od helu tworzą się w czerwonych olbrzymach, które
rozsiewają je w przestrzeni w formie wiatru gwiazdowego. Im większa masa
gwiazdy, tym cięższe pierwiastki mogą powstać w jej jądrze. Słońce
zakończy cykl na helu, najmasywniejsze gwiazdy dochodzą do żelaza.
Budowa takiej gwiazdy przypomina cebulę, z warstwami zawierającymi kolejno
wodór, hel, węgiel, tlen, itd. aż do żelaznego jądra. Na żelazie procesy
syntezy się kończą, gdyż jądro to ma największą energię wiązania w
przeliczeniu na jeden nukleon (przyłączanie dalszych nukleonów do jądra
wymaga dostarczenia energii). Nie znaczy to jednak, że czerwone olbrzymy nie
wytwarzają pierwiastków cięższych od żelaza.
W nadolbrzymach z żelaznym jądrem neutrony, wytwarzane w czasie reakcji
spalania helu w otoczce, reagują z jądrami żelaza co prowadzi do powstawania
jąder pierwiastków cięższych od żelaza, na ogół jednak lżejszych od ołowiu.
Mogą być one następnie rozproszone w przestrzeni. Większość pierwiastków
cięższych od ołowiu powstaje jednak w czasie wybuchu supernowych.
Tomasz Kwiatkowski
2000-06-09