next up previous contents
Następny: Zdegenerowany gaz Wyżej: Materia międzygwiazdowa i ewolucja Poprzedni: Tempo ewolucji a masa

Nukleosynteza pierwiastków

Pierwiastki cięższe od helu tworzą się w czerwonych olbrzymach, które rozsiewają je w przestrzeni w formie wiatru gwiazdowego. Im większa masa gwiazdy, tym cięższe pierwiastki mogą powstać w jej jądrze. Słońce zakończy cykl na helu, najmasywniejsze gwiazdy dochodzą do żelaza. Budowa takiej gwiazdy przypomina cebulę, z warstwami zawierającymi kolejno wodór, hel, węgiel, tlen, itd. aż do żelaznego jądra. Na żelazie procesy syntezy się kończą, gdyż jądro to ma największą energię wiązania w przeliczeniu na jeden nukleon (przyłączanie dalszych nukleonów do jądra wymaga dostarczenia energii). Nie znaczy to jednak, że czerwone olbrzymy nie wytwarzają pierwiastków cięższych od żelaza. W nadolbrzymach z żelaznym jądrem neutrony, wytwarzane w czasie reakcji spalania helu w otoczce, reagują z jądrami żelaza co prowadzi do powstawania jąder pierwiastków cięższych od żelaza, na ogół jednak lżejszych od ołowiu. Mogą być one następnie rozproszone w przestrzeni. Większość pierwiastków cięższych od ołowiu powstaje jednak w czasie wybuchu supernowych.



Tomasz Kwiatkowski
2000-06-09